Συνέντευξη του ΓΓΔΕ και ΕΣΠΑ Δ.Σκάλκου, με θέμα τη συνεισφορά του ΕΣΠΑ στο ΑΕΠ, στην εφημερίδα Real News

28/6/2022

Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος παραχώρησε συνέντευξη στην εφημερίδα Real News και τη δημοσιογράφο Κωνσταντίνα Χελιδώνη, με θέμα τη συνεισφορά του ΕΣΠΑ στο ΑΕΠ. 

Πλησιάζουμε προς την ολοκλήρωση του τρέχοντος ΕΣΠΑ 2014-2020. Σε ποιά φάση βρίσκεται η απορρόφηση πόρων των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων;

Η απορρόφηση των πόρων των επιχειρησιακών προγραμμάτων ΕΣΠΑ της τρέχουσας περιόδου 2021-2020 εξελίσσεται με απόλυτα ικανοποιητικό τρόπο. Μέχρι σήμερα έχει αποπληρωθεί το 76% της κοινοτικής συνδρομής των διαθέσιμων πιστώσεων. Αυτό σημαίνει πως η περίοδος 2014-2020 θα κλείσει με ασφάλεια και χωρίς τον παραμικρό κίνδυνο απώλειας πόρων καθώς τυπικά    έως το τέλος του 2023. Είναι δε σημαντικό πως σε ορισμένα προγράμματα όπως το ΕΠΑνΕΚ, που κατά κύριο λόγο ενισχύει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ο διαθέσιμος προϋπολογισμός έχει πρακτικά εξαντληθεί  καθώς η απορρόφηση βρίσκεται ήδη στο 90%. Κάτι που καθιστά ακόμη περισσότερο επιθυμητό να «τρέξουν» τα προγράμματα της νέας περιόδου το συντομότερο δυνατό ώστε να μην υπάρξει κανένα κενό στη δημόσια χρηματοδότηση των επιχειρήσεων.

Πρόσφατα στην Καλαμάτα παρουσιάσατε το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου τονίστηκε η αναγκαιότητα να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι επενδυτικές ευκαιρίες που παρέχονται μέσα από αυτό, ενώ χαρακτηρίστηκε ως το πλέον αποτελεσματικό χρηματοδοτικό εργαλείο. Τι σημαίνει, αλήθεια, αυτό για την πραγματική οικονομία;

Στην Καλαμάτα αναδείχτηκε η σημασία της Πολιτικής Συνοχής και των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ τόσο για την ανάταξη της οικονομίας μετά την πανδημία όσο και για τη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων και τον παραγωγικό μετασχηματισμό της οικονομίας. Το αποτύπωμα του ΕΣΠΑ στην πραγματική οικονομία στη διάρκεια της πανδημίας υπήρξε σημαντικό καθώς συνέβαλε στον περιορισμό των οικονομικών επιπτώσεων με την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τη στήριξη της απασχόλησης, όπου μέσω μιας δέσμης χρηματοδοτικών εργαλείων και με την πλήρη ενεργοποίηση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, μαζί με τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων, κινητοποιήθηκαν πόροι συνολικού ύψους περίπου 9,5 δις ευρώ.

Ως προς τις μακρο-οικονομικές επιδράσεις του, το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ την περίοδο 2021-2030 επιπλέον κατά 31 δις ευρώ ενώ, την περίοδο 2021-2035 επιπλέον κατά 62,9 δις ευρώ δημιουργώντας παράλληλα περίπου 125 χιλιάδες νέες σταθερές θέσεις εργασίας.

Ποιές είναι οι βασικές δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν από το νέο ΕΣΠΑ;

Οι δράσεις του νέου ΕΣΠΑ ακουμπούν κάθε πτυχή της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Περιορίζομαι να επισημάνω εμβληματικές δράσεις και έργα όπως, το νέο πρόγραμμα «ερευνώ-δημιουργώ-καινοτομώ», το πρόγραμμα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των ΟΤΑ, το νέο πρόγραμμα Εξοικονομώ, το πρόγραμμα για τις «νταντάδες της γειτονιάς» και την επέκταση του ωραρίου των ολοήμερων δημοτικών σχολείων, την πρωτοβουλία Greco islands για τον βιώσιμο τουρισμό των μικρών νησιών μας και  την ενεργειακή διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική χώρα, «καθαρά» λεωφορεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, την γραμμή 4 του Μετρό και τον Βόρειο οδικό άξονα της Κρήτης (ΒΟΑΚ), ένα σημαντικό πρόγραμμα εξοπλισμού για την πολιτική προστασία και τη διαχείριση κινδύνων.

Ποιές είναι οι αλλαγές του νέου ΕΣΠΑ, ειδικά σε μια εποχή που αίτημα όλων είναι η λιγότερη γραφειοκρατία και η μεγαλύτερη ενίσχυση των Περιφερειών της χώρας;

Η επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων και η διευκόλυνση των δικαιούχων των δράσεων του ΕΣΠΑ είναι διαρκές ζητούμενο καθώς πάντοτε οφείλουμε να βελτιώνουμε και να απλοποιούμε τις διαδικασίες της δημόσιας διοίκησης. Σε αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει σημαντικά βήματα μπροστά και δρομολογούνται ακόμη περισσότερα. Με το νέο εφαρμοστικό νόμο του ΕΣΠΑ εισάγονται ρυθμίσεις για  την υποστήριξη των αδύναμων δικαιούχων μέσω της ενίσχυσης της θεσμικής τους ικανότητας, αλλαγές στις δομές διαχείρισης του ΕΣΠΑ με την αναδιάρθρωση υπηρεσιών του καθώς και νέα διαχειριστικά εργαλεία όπως η ανάπτυξη νέου Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) και η διασύνδεση όλων των σχετικών πληροφοριακών συστημάτων. Στην ίδια κατεύθυνση, τους επόμενους μήνες θα ακολουθήσουν πρόσθετες αλλαγές στο νέο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ) του ΕΣΠΑ.

Μέχρι στιγμής, έχει ανακοινωθεί ότι εγκρίθηκαν τα πρώτα προγράμματα, μεταξύ αυτών είναι το πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητας» και το πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης. Ποιά προγράμματα ακολουθούν και πότε αναμένεται να «τρέξουν»;

Ανάμεσα στα πρώτα ευρωπαϊκά προγράμματα που εγκρίθηκαν βρίσκονται τα προγράμματα της Ανταγωνιστικότητας, της Πολιτικής Προστασίας και της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης. Στις επόμενες ημέρες ακολουθούν το πρόγραμμα του Ψηφιακού Μετασχηματισμού και το πρόγραμμα του Ανθρώπινου Δυναμικού και της Κοινωνικής Συνοχής. Και στις επόμενες εβδομάδες παίρνουν σειρά τα προγράμματα των Μεταφορών και του Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής. Και τέλος ακολουθούν τα δεκατρία νέα Περιφερειακά Προγράμματα ώστε να ολοκληρωθεί η «αρχιτεκτονική» του νέου ΕΣΠΑ. Το πλέον ώριμο πρόγραμμα προς ενεργοποίηση είναι αυτό της Ανταγωνιστικότητας όπου αναμένουμε τις πρώτες προσκλήσεις (με έμφαση τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό των επιχειρήσεων) το φθινόπωρο, τις οποίες ήδη επεξεργαζόμαστε.

Η ενεργειακή κρίση και η ακρίβεια δημιούργησαν νέες συνθήκες και ένα έντονα ασταθές περιβάλλον στην αγορά. Κατά πόσο το νέο ΕΣΠΑ θα μπορούσε να βοηθήσει ως προς αυτή την κατεύθυνση; Έχουν ενταχθεί νέοι άξονες για να γίνουν αναθεωρήσεις ως προς την κατανομή των πόρων;

Τα προγράμματα του ΕΣΠΑ έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόζονται στις ειδικές συνθήκες του περιβάλλοντος. Τούτο συνέβη στη διάρκεια της πολύχρονης οικονομικής κρίσης αλλά και πρόσφατα με την οικονομική διαχείριση της πανδημίας. Μόλις την περασμένη εβδομάδα ανακοινώθηκε το πρόγραμμα για την αντικατάσταση των ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών. Στην παρούσα φάση δεν απαιτείται τροποποίηση των προγραμμάτων- άλλωστε αυτά βρίσκονται ακόμη στο ξεκίνημά τους.

Η ενεργειακή κρίση οδήγησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ξεκινήσει την πρωτοβουλία REPowerEU για την ενίσχυση της μετάβασης της Ευρώπης στην καθαρή ενέργεια και την ταχεία μείωση της εξάρτησής της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, μέσα από τα εθνικά σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το ΕΣΠΑ συμμετέχει σε αυτή τη συζήτηση και είναι έτοιμο να συμβάλλει με πρόσθετους πόρους, σε συνεργασία με το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κύρια στην κατεύθυνση πρόσθετης χρηματοδότησης δράσεων για την εξοικονόμηση ενέργειας σε επιχειρήσεις, δημόσια κτήρια και νοικοκυριά. 

Πηγή